کتاب اسفندیار رویین تن

عقل سرخ نام رمانی از شیخ شهاب الدین یحیی سهروردی است که به بررسی موضوعات فلسفی و عرفانی می‌پردازد و این موضوعات را به شکل داستانی رمزآلود از زبان پرندگان بیان می‌کند. در این اثر داستانی، سفر روح از قید و بند جسم و مراحل عروج آن به چرایی و چگونگی پرداخته شده و این پدیده‌ها از طریق قصه‌هایی جالب و اندیشناک به تصویر کشیده می‌شوند. محور اصلی داستان ملاقات قهرمان با پیری روحانی است که در طی گفتگوهای خود تایید می‌کند که بشر می‌تواند از دریچه‌های جدیدی به عمق معانی فلسفی و عرفانی دست یابد. این روایت با پرسشی آغاز می‌شود که آیا پرندگان قادر به درک یکدیگر هستند و در ادامه، عقاب با مشکلاتی نظیر گرفتار شدن به دام صیادان مواجه می‌شود و چشمان او به تدریج کور و سپس باز می‌شود. در این بین، او با مردی سرخ‌رو روبرو می‌شود که خود را به‌عنوان “اولین فرزند خلقت” معرفی می‌کند. این مرد که همزمان جوان و پیر به نظر می‌رسد، نماد انسان کاملی است که پیش از خلقت در مرتبه کمالی زندگی کرده و از خداوند که از نظر وجودی جاودان است فاصله زیادی دارد. سهروردی با زبانی نمادین، شبیه به به صدای پر جبرئیل، نظریات فلسفی و عرفانی خود را ارائه می‌دهد و به بررسی موضوعاتی که قدمت قابل توجهی دارند می‌پردازد، به‌ویژه تمایز بین عقل جزئی و عقل کلی که بر اساس آن، دانش واقعی شکل می‌گیرد. او همچنین از نمادها و نشانه‌های زرتشتی و میراث فرهنگی ایران باستان بهره‌می‌گیرد و به فعل و انفعالات بین عقل جزئی و کلی به عنوان اساس کسب دانش و آگاهی می‌نگرد.